1. Wprowadzenie
Chińska agencja Xinhua News Agency poinformowała, że Stany Zjednoczone i Chiny osiągnęły porozumienie w sprawie wzajemnego zawieszenia środków handlowych tzw. „Section 301” na okres jednego roku.
Decyzja zapadła podczas konsultacji gospodarczych w Kuala Lumpur, będących kontynuacją rozmów przywódców obu państw z Busan, gdzie strony potwierdziły wolę stabilizacji dwustronnych relacji handlowych.
Porozumienie stanowi największe złagodzenie napięć handlowych między USA a Chinami od 2019 r., przynosząc ulgę sektorom żeglugowym, logistycznym i stoczniowym, które od lat pozostają w centrum wzajemnych działań taryfowych i kontrolnych.
2. Tło i charakter środków „Section 301”
a) Środki amerykańskie (U.S. Section 301 Measures)
„Section 301 of the Trade Act of 1974” uprawnia amerykański rząd do nakładania taryf i środków odwetowych wobec państw uznanych za prowadzące nieuczciwą politykę handlową lub naruszające prawa własności intelektualnej.
Od 2018 r. władze USA objęły tymi środkami:
• chińskie produkty przemysłowe, m.in. urządzenia stoczniowe, komponenty dla statków, kontenery i sprzęt portowy,
• towary logistyczne i transportowe (np. dźwigi, pojazdy portowe, sprzęt przeładunkowy),
• oraz stal, aluminium i inne surowce wykorzystywane w budowie statków.
W 2020 r. wprowadzono dodatkowo tzw. „fentanyl-related tariff” (10 %) na wybrane towary chińskie, w ramach walki z nielegalnym eksportem prekursorów substancji psychotropowych.
b) Środki chińskie (Reciprocal Countermeasures)
W odpowiedzi Chiny wprowadziły cła odwetowe i ograniczenia eksportowe wobec towarów amerykańskich, obejmujące:
• komponenty stoczniowe i części maszynowe dla sektora offshore,
• zboża, produkty rolne, nawozy i środki chemiczne,
• elementy elektroniczne i technologie sterowania wykorzystywane w systemach logistycznych,
• a także dodatkowe środki kontroli inwestycji amerykańskich w chińskich portach i terminalach.
Łączna wartość objętego handlem towarów w ramach sekcji 301 po obu stronach sięgała ponad 500 mld USD.
3. Uzgodnione zawieszenie środków (Kuala Lumpur Agreement 2025)
Podczas rozmów w Kuala Lumpur uzgodniono:
1️⃣ Zawieszenie na rok (do stycznia 2027 r.) wszelkich obowiązujących środków „Section 301” – zarówno po stronie USA, jak i Chin, w tym dotyczących przemysłu morskiego, logistycznego i stoczniowego.
2️⃣ Zawieszenie wszystkich środków wzajemnych (reciprocal countermeasures) obowiązujących od 2018 r.
3️⃣ Zniesienie 10-procentowej „fentanyl-related tariff” nakładanej przez USA na produkty chińskie.
4️⃣ Zawieszenie wprowadzania nowych środków kontroli eksportu i technologii (export control measures) po obu stronach.
5️⃣ Rozszerzenie współpracy dwustronnej w obszarach: przeciwdziałania narkotykom, rolnictwa, a także wymiany informacji korporacyjnych i rozpatrywania spraw gospodarczych przedsiębiorstw.
4. Znaczenie dla branży morskiej, logistycznej i stoczniowej
Dla sektora morskiego zawieszenie środków oznacza:
• czasowe cofnięcie ceł na komponenty stoczniowe i sprzęt portowy, co obniża koszty budowy i remontów statków,
• zniesienie niektórych ograniczeń eksportowych, ułatwiających współpracę technologiczną między stoczniami chińskimi i amerykańskimi,
• odblokowanie dostaw części i systemów elektronicznych wykorzystywanych w kontenerach, suwnicach i automatyce portowej,
• większą przewidywalność dla czarterujących, armatorów i operatorów logistycznych, działających w transpacyficznym łańcuchu dostaw.
Dla globalnego rynku przewozów towarowych porozumienie stanowi również sygnał stabilizacji po ponad pięciu latach eskalacji napięć gospodarczych i technologicznych.
5. Wnioski
Porozumienie o zawieszeniu środków Section 301 na rok jest krokiem milowym w normalizacji relacji handlowych pomiędzy USA a Chinami.
Dla branży morskiej i logistycznej stanowi ono realną ulgę ekonomiczną i operacyjną, a jednocześnie okres testowy, w którym obie strony będą oceniać możliwość trwałego zniesienia barier.
W ocenie Kancelarii Marek Czernis, nadchodzący rok 2026 będzie kluczowy dla odbudowy zaufania w handlu morskim i inwestycjach stoczniowych w regionie Azji i Pacyfiku.