Taka jest sentencja uchwały Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2014 r. (sygn. akt III CZP 8/14).
Z pytaniem prawnym zwrócił się do SN Sąd Okręgowy, który powziął poważną wątpliwość w stosunku do zajętego przez Sąd Rejonowy stanowiska dotyczącego wykładni m.in. przepisu art. 1103 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (dalej: KPC).
W sprawie z wniosku o zawezwanie do próby ugodowej, w której wnioskodawcą był podmiot z siedziba na Kajmanach, a uczestnikiem postępowania pojednawczego podmiot cypryjski, Sąd Najwyższy w trybie art. 45 KPC wskazał na konkretny Sąd Rejonowy, jako właściwy miejscowo do przeprowadzenia próby ugodowej. Jednakże ten Sąd Rejonowy wniosek ów odrzucił, wskazując z jednej strony na kompleksowe uregulowanie postępowania pojednawczego w przepisach art. 184-186 KPC (w szczególności przepis art. 185 § 1 KPC wskazujący na właściwość sądu rejonowego ogólnie właściwego dla przeciwnika), a z drugiej natomiast na fakt, iż przepis art. 1103 KPC przewiduje jurysdykcję krajową sądów polskich w sprawach rozpoznawanych w procesie, tj. postępowaniu mającym na celu rozpoznanie istoty sprawy i wszczynanym poprzez wniesienie pozwu. Sąd Rejonowy na poparcie swojego stanowiska odnośnie braku jurysdykcji krajowej sądów polskich w przypadku zawezwania do próby ugodowej przytoczył także szereg wcześniejszych orzeczeń Sądu Okręgowego w Warszawie (sygn. akt: XXIII Gz 238/12, XXIII Gz 479/12, XXIII Gz 352/12 czy XXIII Gz 857/12).
Sąd Okręgowy rozpatrując zażalenie na postanowienie o odrzuceniu wniosku powziął istotne wątpliwości co do trafności stanowiska Sądu Rejonowego, m.in. co do ograniczenia się do językowej wykładni ww. przepisów. Sąd Okręgowy podniósł, że postępowanie pojednawcze uregulowane jest w części KPC regulującej proces, a nadto, że ugoda zawarta w postępowaniu pojednawczym niczym nie różni się od ugody zawartej w procesie, w konsekwencji wskazując na niczym nieuzasadnione pozbawienie sądów polskich jurysdykcji w odniesieniu do jednego z powyższych trybów postępowania.
Sąd Najwyższy – jak już zaznaczono – uznał, iż przepisy regulujące jurysdykcję krajową sądów polskich stosować należy także do postępowania pojednawczego. Uzasadnienie uchwały nie zostało jednak jeszcze opublikowane.
Orzecznictwo:
Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 marca 2014 r. (sygn. akt III CZP 8/14)
-Piotr Jędrusiak